॥ श्रीगणेशाय नम: ॥ ॐ द्रां दत्तात्रेयाय नमः ॥
श्री दत्तात्रेयांचा आद्य अवतार श्रीपाद श्रीवल्लभ स्वामी, उत्तरावतार श्री नृसिंहसरस्वती महाराज आणि तृतीय अवतार असलेले श्री स्वामी समर्थ यांनी अनेक स्थानी वास्तव्य करून तपाचरण केले. ही सर्व क्षेत्रे आज श्री दत्तप्रभूंची तीर्थक्षेत्रें म्हणून उदयास आली आहेत. त्यापैकी कुरवपूर, औदुंबर, श्री नृसिंहवाडी, गाणगापूर आणि अक्कलकोट आदि ठिकाणांचे दत्तभक्तांमध्ये विशेष माहात्म्य आहे.
कृष्णा पंचगंगेच्या नयनरम्य तीरावर वसलेलं श्री क्षेत्र नृसिंहवाडी इथे श्री नृसिंहसरस्वती महाराजांनी १२ वर्षे औदुंबराच्या वृक्षाखाली तपानुष्ठान केले होते. त्यामुळे इथे औदुंबराला कल्पवृक्ष तर या अत्यंत जागृत स्थानाला ' दत्तप्रभूंची राजधानी ' असे संबोधले जाते. श्रींच्या प्रदीर्घ वास्तव्यामुळे आजही येथे दत्तभक्तांना त्यांच्या कृपेची अनुभूती येत असते. ह्या पावन क्षेत्राचे वर्णन करतांना प.प.टेम्ब्ये स्वामी कुमारशिक्षा या ग्रंथात म्हणतात - पूर्वी कृतयुगात कश्यप, अत्रि-अनसूया यांना ' मी तुमचा पुत्र होईन.' असे वरदान देऊन दत्तात्रेय पृथ्वीतलावर अवतार घेते झाले. हे पूर्वी घडले असेलही, परंतु तोच दत्तात्रेय कृष्णा नदीच्या काठी नृसिंहवाटीका इथे जागृतरूपांत वास्तव्य करून आहे. भक्तांचे अभिष्ट करण्यासाठीच तो इथे आला असून श्रद्धावंतास सत्वर प्रचिती देतो.
औदुंबर वृक्षाखाली असलेल्या श्रींच्या पादुका पाषाणाच्या असून त्यांवर अनेक दैवी चिन्हें आहेत. श्री गुरुचरित्रांत त्यांचे वर्णन मनोहर पादुका असे केले आहे. विजापूरच्या आदिलशहाने आपल्या मुलीची दृष्टी परत यावी म्हणून श्री नृसिंह स्वामींना प्रार्थना केली होती. महाराजांच्या कृपेचा अनुभव येताच आदिलशहाने मंदिराचे बांधकाम करून दिले. त्यामुळे येथील मंदिरास कळस नाही.
दत्तभक्तांच्या साधना, उपासना आणि भक्तीसाठी अत्यंत योग्य अशा या स्थानी दत्तभक्तीचा गजर सतत सुरू असतो. काकड आरती, पंचामृत अभिषेक, महापूजा, पवमान पठन, धूप-दीप आरती या दैनंदिन कार्यक्रमांबरोबरच पालखी सोहळा आणि त्यानंतर होणारी शेजारती आदि इथे पुजारीवर्गाकडून नित्यनियमाने होत असतात. शेकडो वर्षांपासून पिढ्यानपिढ्या ही दत्तसेवा काटेकोरपणें अव्याहत सुरु आहे.
कृष्णामाईला पूर आला की, कृष्णेचे पाणी महाराजांच्या पादुकांना स्पर्श करते, तेव्हा दक्षिणद्वार सोहळा पार पडतो. दत्तमंदिरात पुराचे पाणी शिरले तरीदेखील सारे नित्य सोपस्कार पार पाडले जातात. अर्थात मंदीर पाण्याखाली गेल्यावर मात्र उत्सव मूर्ती टप्प्याटप्प्याने हलवली जाते.
श्री टेम्ब्ये स्वामी, श्री रामचंद्रयोगी, श्री नारायण स्वामी, श्री मौनीस्वामी, श्री गुळवणी महाराज अशा अनेक तपस्वी आणि योगिजनांनी इथे दीर्घकाळ वास्तव्य केले होते.
चतुर्विध पुरुषार्थ । तेथे होय निश्र्चित ।
प्रत्यक्ष असे श्रीगुरुनाथ । औदुंबरी सनातन ॥
जया नाम कल्पतरु । प्रत्यक्ष जाणा औदुंबरु ।
जें जें मनीं इच्छिती नरु । साध्य होय परियेसा ॥
किती वर्णू तेथील महिमा । सांगतां असे अशक्य आम्हां ।
श्रीगुरु ' नृसिंहसरस्वती ' नामा । प्रख्यात असे परियेसा ॥
अशा ह्या अतिशय जागृत स्थानाचे दत्तभक्त आता कधीही दर्शन घेऊ शकतात. श्री नृसिंह सरस्वती स्वामी दत्त देव संस्थानाने श्री दत्त मंदिरातील Live दर्शनाची सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे. दत्तभक्तांनी या सेवेचा अवश्य लाभ घ्यावा.
No comments:
Post a Comment