श्रीगणेशाय नमः ॥ श्रीसरस्वत्यै नमः ॥ श्रीगुरुभ्योः नमः ॥ नामधारक विनवी सिद्धासी । मागें कथा सांगितली आम्हांसी । म्लेंच्छराजानें श्रीगुरुसी । नेलें होतें नगरासी ॥ १ ॥ तेथूनि आले गाणगाभुवनासी । पुढील कथा सांगा आम्हांसी । करुणावचन-अमृतेंसी । श्रीगुरुचरित्र आद्यंत ॥ २ ॥ सिद्ध म्हणे ऐक वत्सा । कथा असे अतिविशेषा । ऐकतां जाती सकळ दोषा । चिंतिलें काम्य पाविजे ॥ ३ ॥ राजाची भेटी घेऊनि । श्रीगुरु आले गाणगाभुवनीं । योजना करिती आपुल्या मनीं । गौप्य रहावें म्हणोनियां ॥ ४ ॥ प्रगट झालों बहुवसी । राजा आला भेटावयासी । उपजली भक्ति म्लेंच्छासी । नाना याती येतील ॥ ५ ॥ म्हणोनि आतां गौप्य व्हावें । लौकिकमतें निघावें । पर्वतयात्रा म्हणोनि स्वभावें । निघाले श्रीगुरु परियेसा ॥ ६ ॥ गौप्य राहिले गाणगापुरीं । प्रकट दावणें लोकाचारी । निघाले स्वामी श्रीपर्वतगिरी । शिष्यांसहित अवधारा ॥ ७ ॥ भक्तजन बोळवीत । चिंता करिताति बहुत । श्रीगुरु त्यांसी संबोखित । राहावविती अतिप्रीतीं ॥ ८ ॥ दुःख करिती सकळ जन । लागताति श्रीगुरुचरण । स्वामी आम्हांतें सोडुन । केवीं जातां यतिराया ॥ ९ ॥ तूं भक्तजनांची कामधेनु । होतासी आमुचा निधानु । आम्हां बाळकां सोडून । जातां म्हणोन विनविताति ॥ १० ॥ नित्य तुझे दर्शनीं । दुरितें जातीं पळोनि । जे जे आमुची कामना मनीं । त्वरित पावे स्वामिया ॥ ११ ॥ बाळकांते सोडूनि माता । केवीं जाय अव्हेरिता । तूंचि आमुचा मातापिता । नको अव्हेरुं म्हणताति ॥ १२ ॥ ऐसें नानापरी विनविती । हांसते झाले श्रीगुरुमूर्ति । संबोखिती अतिप्रीतीं । न करावी चिंता म्हणोनि ॥ १३ ॥ आम्ही असतों याचि ग्रामीं । नित्य स्नान अमरजासंगमीं । वसों मठीं सदा प्रेमीं । गौप्यरुपें अवधारा ॥ १४ ॥ जे भक्त असती माझ्या प्रेमीं । त्यांसी प्रत्यक्ष दिसों आम्ही । लौकिकमतें अविद्याधर्मी । जातो श्रीशैल्ययात्रेसि ॥ १५ ॥ प्रातःस्नान कृष्णातीरी । पंचनदी-संगम औदुंबरी । अनुष्ठान बरवें त्या क्षेत्रीं । माध्याह्नीं येतो भीमातटीं ॥ १६ ॥ संगमी स्नान करोनि । पूजा घेऊं मठीं निर्गुणी । चिंता न करा अंतःकरणी । म्हणोनि सांगती प्रीतिकरें ॥ १७ ॥ ऐसें सांगती समस्तांसी । अनुमान न धरा हो मानसीं । गाणगाभुवनीं अहर्निशीं । वसो आम्ही त्रिवाचा ॥ १८ ॥ जे जन भक्ति करिती । त्यांवरी आमुची अतिप्रीती । मनःकामना पावे त्वरिती । ध्रुव वाक्य असे आमुचें ॥ १९ ॥ अश्वत्थ नव्हे हा कल्पवृक्ष । संगमी असे प्रत्यक्ष । जें जें तुमच्या मनीं अपेक्ष । त्वरित साध्य पूजितां ॥ २० ॥ कल्पवृक्षातें पूजोन । यावें आमुचे जेथ स्थान । पादुका ठेवितों निर्गुण । पूजा करावी मनोभावें ॥ २१ ॥ विघ्नहर चिंतामणी । त्यांतें करावें अर्चनी । चिंतिलें फळ तत्क्षणीं । पावाल तुम्ही अवधारा ॥ २२ ॥ समस्त विघ्नांचा अंतक । पूजा तुम्हीं विनायक । अष्टतीर्थे असतीं विशेख । आचरावीं मनोभावें ॥ २३ ॥ संतोषकर आम्हांप्रती । त्रिकाळ करावी आरती । भक्तजन जें इच्छिती । त्वरित पावे परियेसा ॥ २४ ॥ ऐसें सांगोनि तयांसी । निघाले स्वामी श्रीपर्वतासी । भक्त परतोनि मठासी । आले चिंतीत मनांत ॥ २५ ॥ चिंतीत निघती मठांत । तेथे दिसती श्रीगुरुनाथ । लोक झाले विस्मित । म्हणती वस्तु त्रिमूर्ति ॥ २६ ॥ यासी म्हणती जे नर । ते पावती यमपूर । सत्य जाणा हो निर्धार । न कळे महिमा आम्हांसी ॥ २७ ॥ सवेंचि पाहतां न दिसे कोणी । प्रेमळ भक्त देखती नयनीं । गौप्यरुप धरोनि । राहिले श्रीगुरु मठांत ॥ २८ ॥ दृष्टांत दाखवोनि भक्तांसी । पातले आपण श्रीपर्वतासी । पाताळगंगातीरासी । राहिले स्वामी परियेसा ॥ २९ ॥ शिष्यांतें निरोपिती अवधारा । पुष्पांचें आसन त्वरित करा । जाणें असे पैलतीरा । ऐक्य व्हावें मल्लिकार्जुनीं ॥ ३० ॥ निरोप देतां श्रीगुरुमूर्ती । आणिलीं पुष्पें शेवंती । कमळ कल्हार मालती । कर्दळीपर्णे वेष्टोनि ॥ ३१ ॥ आसन केले अतिविचित्र । घातलें गंगेमध्यें पवित्र । श्रीगुरु शिष्यां सांगत । जावें तुम्हीं ग्रामासी ॥ ३२ ॥ दुःख करिती सकळी । त्यांसी सांगती श्रीगुरु चंद्रमौळी । गाणगाग्रामीं असों जवळी । भाव न करावा दुजा तुम्हीं ॥ ३३ ॥ लौकिकमतें आम्ही जातों । ऐसें दृष्टांती दिसतों । भक्तजनां घरीं वसतों । निर्धार धरा मानसीं ॥ ३४ ॥ ऐेसें भक्तां संबोखोनि । उठले श्रीगुरु तेथूनि । पुष्पासनीं बैसोनि । निरोप देती भक्तांसी ॥ ३५ ॥ ' कन्यागतीं ' बृहस्पतीसी । ' बहुधान्य ' नाम संवत्सरेसी । सूर्य चाले ' उत्तर-दिगंते ' सी । संक्रांति ' कुंभ ' परियेसा ॥ ३६ ॥ ' शिशिर ' ऋतु , ' माघ ' मासीं । ' असित पक्ष ' , ' प्रतिपदे ' सी । ' शुक्रवारीं ' पुण्यदिवशीं । श्रीगुरु बैसले निजानंदीं ॥ ३७ ॥ श्रीगुरु म्हणती शिष्यांसी । जातों आम्ही निज-मठासी । पावतां खूण तुम्हांसीं । प्रसादपुष्पें पाठवूं ॥ ३८ ॥ येतील पुष्पें शेवंती । घ्यावा प्रसाद तुम्हीं भक्तीं । पूजा करावी अखंडिती । लक्ष्मी वसो तुमच्या घरीं ॥ ३९ ॥ आणिक सांगेन एक खूण । गायनीं करावें माझें स्मरण । त्यांचे घरीं मी असें जाण । गायनीं प्रीति बहु मज ॥ ४० ॥ नित्य जे जन गायन करिती । त्यांवरी माझी अतिप्रीति । त्यांच्या घरीं अखंडिती । आपण असें अवधारा ॥ ४१ ॥ व्याधि नसती त्यांचे घरी । दरिद्र जाय त्वरित दूरी । पुत्रपौत्र-श्रियाकरीं । शतायुषी नांदतील ॥ ४२ ॥ ऐकती चरित्र माझें जरी । अथवा वाचिती जन निरंतरी । लक्ष्मी राहे त्यांचे घरीं । संदेह न धरावा मानसीं ॥ ४३ ॥ ऐसें सांगोनि शिष्यांसी । श्रीगुरु जहाले अदृश्येसी । चिंता करिती बहुवसी । अवलोकिताति गंगेंत ॥ ४४ ॥ ऐशी चिंता करितां थोर । तटाकीं आले नावेकर । तेही सांगती विचार । श्रीगुरु आम्हीं देखिले म्हणोनि ॥ ४५ ॥ शिष्यवर्गाचें मनोहर । व्यवस्था सांगती नावेकर । होतों आम्हीं पैलतीर । तेथें देखिले मुनीश्वरा ॥ ४६ ॥ संन्यासी वेष दंड हातीं । नाम ' नृसिंहसरस्वती ' । निरोप दिधला आम्हांप्रती । तुम्हां सांगिजे म्हणोनि ॥ ४७ ॥ आम्हां सांगितलें मुनीं । आपण जातों कर्दळीवनीं । सदा वसो गाणगाभुवनीं । ऐसें सांगा म्हणितलें ॥ ४८ ॥ भ्रांतपणें दुःख करितां । आम्ही देखिले दृष्टांता । जात होतें श्रीगुरुनाथ । सुवर्णपादुका त्यांचे चरणीं ॥ ४९ ॥ निरोप सांगितला तुम्हांसी । जावें आपुलाले स्थानासी । सुखी असावें वंशोवंशीं । माझी भक्ति करोनि ॥ ५० ॥ प्रसादपुष्पें आलिया । शिष्यें घ्यावीं काढोनियां । ऐसें आम्हां सांगोनियां । श्रीगुरु गेले अवधारा ॥ ५१ ॥ ऐसें नावेकरी सांगत । प्रसादपुष्पें वाट पहात । समस्त राहिले स्थिरचित्त । हर्षे असती निर्भर ॥ ५२ ॥ इतुकिया अवसरीं । प्रसादपुष्पें आलीं चारी । मुख्य शिष्य प्रीतिकरीं । काढोनि घेती अवधारीं ॥ ५३ ॥ नामधारक म्हणे सिद्धासी । मुख्य शिष्य ते कोण श्रीगुरुसी । विस्तारोनियां आम्हांसी । सांगा पुष्पें कोण लाधले ॥ ५४ ॥ सिद्ध म्हणे नामधारका । शिष्य बहुत गुरुनायका । गाणगापुरीं असतां ऐका । शिष्य गेले आश्रमासी ॥ ५५ ॥ आश्रम घेती संन्यासी । त्यांसी पाठविलें तीर्थासी । त्यांची नामें परियेसीं । सांगेन ऐकें विस्तारें ॥ ५६ ॥ कृष्ण-बाळसरस्वती । उपेंन्द्र-माधवसरस्वती । पाठविते झाले अतिप्रीतीं । आपण राहिलों समागमें ॥ ५७ ॥ गृहस्थधर्मे शिष्य बहुत । समस्त आपुले घरीं नांदत । त्रिवर्ग आले श्रीपर्वता । आपण होतों चवथावा ॥ ५८ ॥ साखरे नाम ' सायंदेव ' । कवीश्वर-युग्म पूर्व । ' नंदी ' नामा, ' नरहरि ' देव । पुष्पें घेतलीं चतुर्वगीं ॥ ५९ ॥ श्रीगुरुप्रसाद घेऊन । आले शिष्य चौघेजण । तेंचि पुष्प माझें पूजनीं । म्हणोनि पुष्प दाखविलें ॥ ६० ॥ ऐसी श्रीगुरुची महिमा । सांगतां असे अनुपम्या । थोडें सांगितलें तुम्हां । अपार असे ऐकतां ॥ ६१ ॥ श्रीगुरुचरित्र कामधेनु । सांगितलें तुज विस्तारोनु । दरिद्र गेलें पळोनु । ऐसें जाण निर्धारीं ॥ ६२ ॥ ऐसें श्रीगुरुचें चरित्र । पुस्तक लिहिती जे पवित्र । अथवा वाचिती ऐकती श्रोत्र । लक्ष्मीवंत होती जाण ॥ ६३ ॥ धर्म-अर्थ-काम-मोक्ष । त्यासी साध्य होती प्रत्यक्ष । महानंद उभयपक्ष । पुत्रपौत्री नांदती ॥ ६४ ॥ ऐसें सिद्धें सांगितलें । नामधारक संतोषले । सकळाभीष्ट लाधलें । तात्काळिक अवधारा ॥ ६५ ॥ म्हणे सरस्वती-गंगाधर । नामधारक लाधला वर । लक्ष्मीवंत पुत्र-कुमर । शतायुषी श्रियायुक्त ॥ ६६ ॥ श्रीगुरुचरित्र ऐकतां । लाधली सकळाभीष्टता । याकारणें ऐका समस्त । श्रीगुरुचरित्र कामधेनु ॥ ६७ ॥ अमृताची असे माथणी । स्वीकारावी त्वरित सकळ जनीं । धर्मार्थ-काम-मोक्षसाधनीं । हेचि कथा ऐकावी ॥ ६८ ॥ पुत्रपौत्रीं ज्यासी चाड । त्यासी हे कथा असे गोड । लक्ष्मी राहे अखंड । श्रवण करी त्या प्राणियां-घरीं ॥ ६९ ॥ चतुर्विध पुरुषार्थ । लाधती श्रवणें परमार्थ । श्रीनृसिंहसरस्वती गुरुनाथ । रक्षी त्यांचे वंशोवंशी ॥ ७० ॥ म्हणोनि सरस्वती-गंगाधर । श्रोतयां करी नमस्कार । कथा ऐका मनोहर । सकळाभीष्ट लाधे तुम्हां ॥ ७१ ॥
॥ इति श्रीगुरुचरित्रामृते परमकथाकल्पतरौ श्रीनृसिंहसरस्वत्युपाख्याने सिद्ध-नामधारकसंवादे श्रीगुरुनिजानंदगमनं नाम एकपंचाशत्तमोऽध्यायः ॥ श्रीगुरुदत्तात्रेयार्पणमस्तु ॥ श्रीगुरुदेवदत्त ॥
॥ दिगंबरा दिगंबरा श्रीपाद वल्लभ दिगंबरा ॥ दिगंबरा दिगंबरा श्रीपाद वल्लभ दिगंबरा ॥ दिगंबरा दिगंबरा श्रीपाद वल्लभ दिगंबरा ॥
No comments:
Post a Comment