॥ श्री गणेशाय नमः ॥ ॐ द्रां दत्तात्रेयाय नमः ॥
॥ अध्याय ८ ॥
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ जय जय यमुनातटविहारा मधुसूदना । पतित पावना करुणाघना । गोपसखा नंदनंदना । ब्रजभूषणा जगत्पते ॥१॥ त्रिभुवननायका गोपगणा । क्षणही ना गमे तुझ्या विना । राधारमणा कुंजवना । धेनु चारिल्या स्वयें तूंचि ॥२॥ कृपा करी यदुनाथा । नम्र चरणीं तुझिया माथा । मार्ग दाखवी दीन अनाथा । हेच मागणे तुजप्रति ॥३॥ तव कृपा असता खरी । स्वानंदाच्या उठती लहरी । लिखाण करण्या हितकारी । होईल पुढती निश्चये ॥४॥ कुकाजीस आले मरण । खंडूजी झाला मनीं खिन्न । भावांभावांत भांडण । भाऊबंदकी सुरू झाली ॥५॥ देशमुख आणि पाटील । दुही हीच गांवातील । वाद वाढता त्यांतील । विकोपास भांडण जात असे ॥६॥ ऐसाच काही घडला प्रकार । खंडू पाटला पडे विचार । गजाननावरी सर्व भार । टाकूनि दर्शना गेला असे ॥७॥ ठेवून पायावरी शिर । भावेंं केला नमस्कार । कृपादृष्टी आम्हांवर । असू द्यावी, वदतसे ॥८॥ जाणुनिया भावनेसी । धरिले त्यासी हृदयासी । करीतसे सांत्वनासी । दयार्णव होऊनी ॥९॥ नाही भिण्याचे कारण । जावे आता परतून । पाटील निर्दोषी म्हणून । सिद्ध त्यांनी करविले ॥१०॥ गजानना विनंती करी । खंडू पाटील राहण्या घरी । नेतां झाला सत्वरी । इच्छा त्यांची पाहुनिया ॥११॥ महाराज असतां सदनास । ब्राह्मण करिती मंत्रघोष । वसती स्थान तेलंगणास । अकस्मात येती शेगांवी ॥१२॥ मंत्र म्हणता चूक झाली । सद्गुरूंनी ती दर्शविली । वेदवाणी पटविली । निजासनी बैसुनिया ॥१३॥ वदते झाले ब्राह्मणांसी । वैदिक झाला तुम्ही कशासी । निरर्थक साधनेसी । करणे योग्य नसेची हो ॥१४॥ पोट भरण्यां जरी ज्ञान । सत्य करावे विद्यार्जन । म्हणवितां जरी ब्राह्मण । कर्मठ म्हणुनी वावरा ॥१५॥ स्पष्ट करुनी उच्चार । गजानन वदती ते स्वर । न लावता उशीर । चकित केले विप्रांना ॥१६॥ दिसावया परमहंस । विद्वत्ता त्या अंगी खास । द्यावया जीवन मुक्तीस । सिद्धयोगी हा असे ॥१७॥ खंडु पाटला बोलाविले । हस्ते त्याच्या दान दिले । ब्राह्मण ते संतोषिले । गेले सोडून शेगांव ते ॥१८॥ महाराजही कंटाळले । गांवात राहुन त्या भले । पाटलाच्या मळ्यांत आले । शिव मंदिर ते पाहुनी ॥१९॥ मंदिराशेजारी ओट्यावर । सावली असे थंडगार । निंबवृक्ष बहरला वर । आसन तिथे घातले ॥२०॥ जागा असे ती छान । रमले असे तिथे मन । झोपडी द्यावी रे करून । वदते झाले कृष्णाजीसी ॥२१॥ असता पाटील सेवेत । घडली गोष्ट अद्भुत । दहावीस गोसावी तितक्यांत । त्या ठायींं हो पातले ॥२२॥ ब्रह्मगिरी गोसाव्याचे । आहोत आम्ही शिष्य साचे । मानस आमुचे भोजनांचे । निवेदिते ते जाहले ॥२३॥ शिरा-पुरीचे भोजन । मागते झाले सर्वजण । राहू म्हणती दिवस तीन । नंतर पुढती जाणे असे ॥२४॥ आज नसे अन्नदान । हजर असे भाकरी चून । त्याच आपण घेऊन । करा भोजन मळ्यांत हो ॥२५॥ भोजनोत्तर बैसले जन । सुरु झाले निरूपण । कुणा न रुचले प्रवचन । शब्दच्छल तो व्यर्थची ॥२६॥ कुजबुज ती सुरु झाली । ब्रह्मगिरीच्या कानी गेली । थोर याहून गुरुमाऊली । श्रद्धास्थान आम्हांसी ते ॥२७॥ गोसावी तो रागावला । समर्थांंपासी आला भला । चिलमीमाजी गांजा भरला । भास्कर देतसे गजानना ॥२८॥ चिलम घेती गजानन । ठिणगी पडली पलंगी जाण । पेट घेई पांघरूण । धूर निघू लागला ॥२९॥ क्षणात भडकला अंगार । समर्थां वदला भास्कर । उतरा खाली सत्वर । सद्गुरुनाथा गजानना ॥३०॥ तों ते वदती भास्करासी । आणा इथे ब्रह्मगिरीसी । नैनं छिन्दन्ति श्लोकासी । सत्य करून दाखवायां ॥३१॥ गुरू आज्ञा ती मानुन । भास्कर करी पाचारण । ब्रह्मगिरी घाबरून । वदतसे तयांला नच न्यावें ॥३२॥ धरूनी त्याचा तो कर । भास्कर ओढी फरफर । गजाननासमोर । आणून उभा करितसे ॥३३॥ नैनं दहति पावक: । खरे करावे शब्द देख । गोसाव्यास त्या धाक । पडला असे खचितचि ॥३४॥ क्षमा मागे समर्थांंची । ना ओळखले मी तुम्हांसी । सद्गुरुवरा गुणराशी । नतमस्तक तो जाहला ॥३५॥
॥ इति श्रीगजानन माहात्म्य ग्रंथस्य अष्टमोsध्याय: समाप्तः ॥
*********************
॥ अध्याय ९ ॥
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ रुक्मिणीवरा पांडुरंगा । भक्तवत्सला श्रीरंगा । चरणांपाशी चंद्रभागा । सेवेसी तुझ्या वाहते ॥१॥ करिता तियेचे स्नान । करी पापांचे क्षालन । मनोभावेंं वंदुन । भक्तचिंतनी रमती ते ॥२॥ मज द्यावे वरदान । लिहवी हे गुणगान । सिद्धपुरुष गजानन । भावेंं सुमने वाहतो ॥३॥ परीस स्पर्शता लोहातें । सुवर्णच तो करी त्यातें । संतकृपा दान ते । कल्याण भक्तांचे करितसे ॥४॥ म्हणून मागणे हे सदया । दया असावी प्रभूराया । जडजीवा या ताराया । महिमा सद्गुरुंचा वर्णवी ॥५॥ एकदा शेगांवी टाकळीकर । गोविंदबुबा कीर्तनकार । हरिदास हे असती थोर । शिव मंदिरी पातले ॥६॥ लौकिक होता मोट्यांचा । जिर्णोद्धार मंदिराचा । धनिक तो शेगांवचा । भाविक तोही सत्य असे ॥७॥ मंदिरात येता कथेकरी । घोडा बांधिला सामोरी । येता जवळी लाथ मारी । चावा तोचि घेत असे ॥८॥ स्थिर न राही क्षणभर । तटा तटा तोडी दोर । पळून जाई वारंवार । जवळ न येऊ देई कोणा ॥९॥ लोखंडाच्या साखळया । असती बांधावया भल्या । विसरून त्या राहिल्या । टाकळी नामे ग्रामासी ॥१०॥ रात्र झाली असे फार । झोपण्या गेले कीर्तनकार । चोहिकडे पसरला अंधार । टीव टीव टिटव्या करिती त्या ॥११॥ भयाण वाटे परिसर । कुणी न दिसे रस्त्यावर । तितक्या माजी योगेश्वर । येते झाले त्या ठायासी ॥१२॥ घोडा होता उभा शांत । महाराज झोपले पायांत । भजन वाचे गण गणात । वृत्ती रंगुनी गेली असे ॥१३॥ शंका येई एक मनीं । घोडा वाटे जाईल सुटोनी । म्हणुनी गोविंदबुवा मधुनी । येऊन पाहती घोड्यासी त्या ॥१४॥ घोडा होता उभा शांत । नवल वाटले तयांप्रत । जवळ जाऊनी पाहत । दृष्टी पडले गजानन ॥१५॥ केला समर्थांसी नमस्कार । ठेवूनी पायांवरी शिर । चित्ता करूनिया स्थिर । स्तवन मानसी करितसे ॥१६॥ भाग्य तेची फळा आले । खट्याळ घोड्यासी आकळीले । (श्लोक)' सखा सोयरा तूं असे या दीनाचा । उजळोनी देई मार्ग हा जीवनाचा ‘ ॥१७॥ जोडोनिया कर । बुवा निघाले सत्वर । नित्याचा व्यवहार । करावया कारणे ॥१८॥ दूरदूरचे येती जन । गजाननाचे घ्यावया दर्शन । मनीं पावती समाधान । प्रसाद लाभतां संतांचा ॥१९॥ बाळापुरचे दोघेजण । सद्गुरुचरणीं होती लीन । नवस केला तो विसरून । गेला ऐसे जाणवले ॥२०॥ दुसऱ्याही वारीसी येता जाण । गांजा गेले विसरून । समर्थ तेच बोलून । दाखविते हो जाहले ॥२१॥ बाळकृष्ण नामे रामदासी । राहत होता बाळापुरासी । सज्जनगडी दर्शनासी । नित्य नेमे जात असे ॥२२॥ पत्नी राही ती सांगाती । चंदनाच्या चिपळ्या हाती । नामस्मरणीं रंगुनी जाती । ऐसा नित्यक्रम असे ॥२३॥ सदा करी अन्नदान । अतिथी विप्रा तोषवून । निजग्रामीं येती परतून । पुरूषार्थासी साधण्या ॥२४॥ वृद्धापकाळ पुढती येता । होईल कैसे सद्गुरुनाथा । सेवा तुमची न होणे आता । शक्य वाटते या मनींं ॥२५॥ विचार ऐसा येता मनींं । वृत्ती होई दीनवाणी । अश्रु तळपती लोचनीं । ध्यानसमाधी लागली ॥२६॥ स्वप्नीं येऊनी रामदास । वदते झाले बाळकृष्णास । घरीच करणे उत्सवास । दर्शनास येईन मी ॥२७॥ तेव्हापासून बाळापुरा । उत्सव नवमीचा होई साजरा । नववे दिवशी दोन प्रहरा । दर्शन देती गजानन ॥२८॥ वाट पाहता समर्थांची । दिसे मूर्ति तीच साची । ऐशापरी आस त्याची । पुरविते ते जाहले ॥२९ ॥ वचनाची त्या झाली पूर्ती । गजानन ते निघून जाती । समाधान पावला चित्ती । बाळापुरासी विप्र तो ॥३०॥ गजाननरूप रामदास । श्रद्धा भावें दर्शनास । लागो मना तोच ध्यास । अगाध लीला तयांची हो ॥३१॥
॥ इति श्रीगजानन माहात्म्य ग्रंथस्य नवमोsध्यायः समाप्तः ॥
*********************
॥ अध्याय १० ॥
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अनंतरूपा नारायणा । तूंच रक्षिसी भक्तगणा । नच कोणी तुझ्याविना । जगज्जीवना मज आता ॥१॥ देवाधिदेव गजानन । वदें गाती गुणगान । चरणीं भावेंं वंदुन । कृपाप्रसाद मागतसे ॥२॥ गजाननाच्या आले मनीं । रहावे अमरावतीस जाऊनी । आत्माराम-सदनीं । येऊनिया ते राहिले ॥३॥ आत्माराम पुरुष थोर । होता त्याचा अधिकार । ग्रामामाजी उदार । प्रभु घराणे असे त्यांचे ॥४॥ येता गृहीं गजानन । घातले तयां मंगल स्नान । केले भक्तिभावें पूजन । हार कंठी घातला ॥५॥ पंचपक्वान्नाचे भोजन । देऊनी केले तृप्त मन । दक्षिणा ती देऊन । चरणीं मस्तक ठेविले ॥६॥ दर्शनाकारणे येती जन । दर्शन घेता समाधान । कित्येकांना ते चरण । स्पर्श करावयां मिळेचि ना ॥७॥ अती जाहली असे दाटी । करिती भाविक लोटा लोटी । घालावया हार कंठी । भाग्याविणे न घडत असे ॥८॥ जिथे जिथे इच्छा होई । गजानन स्वयें जाई । तयां लागी पुण्याई । खचित लाभावी लागते ॥९॥ खापर्डे गृहस्थ यांचे घरी । महाराजांची गेली स्वारी । वकिली सनद हीच खरी । अपार संपत्ती देत असे ॥१०॥ षोडशोपचारे झाले पूजन । आशिष देती गजानन । सदन झाले ते पावन । समर्थ चरण लागतांची ॥११॥ ज्यांच्या ज्यांच्या मनीं भाव । तयां भेटला हा देव । कुणी असो रंकराव । सकल समान हो त्या ठायींं ॥१२॥ राहून तिथे काही दिवस । महाराज येती शेगांवास । त्याच ठायीं मुक्कामास । मंदिरी शिवाच्या राहिले ॥१३॥ कळले असे पाटलांस । कृष्णाजी येई दर्शनास । विनवी चालण्या मळ्यांस । परी तिथेची ते राहिले ॥१४॥ सर्वांचे जाणुनी मन । केले असे समाधान । होईल आपुली इच्छा पूर्ण । ऐसे वाचे वदले ते ॥१५॥ हरी पाटील नारायण । तैसे इतरही सर्वजण । होती पदीं त्या लीन । कृपाप्रसाद लाभावया ॥१६॥ सखाराम असोलकरासी । पाटील मागती जागा मठासी । पटले ते महाराजांसी । पावन भूमि तीच हो ॥१७॥ परशराम सावजी, भास्कर । गणेश आप्पा, पितांबर । अनेक भक्त असती थोर । महाराजांसन्निध सेवेसी ॥१८॥ बाळाभाऊ भक्त खरा । सोडूनिया घरा-दारा । गजाननाचा आसरा । घ्यावया तिथेची राहिला ॥१९॥ स्वार्थसाधू भक्तगण । महाराजां सांगती विनवून । द्यावे यासी घालवून । नच ठेवावे जवळी हो ॥२०॥ गजानन घेती हाती काठी । मार मारती बाळापाठी । सत्य ठरली ती कसोटी । वळ ना उठला अंगावरी ॥२१॥ कळला त्याचा अधिकार । लाभला शिष्य हाची थोर । जैसा सुवर्णा सोनार । कस लावूनी पहातसे ॥२२॥ बाळापुरचा सुकलाल । मारवाडी अग्रवाल । त्याची गाय खट्याळ । मारकुंडी फार असे ॥२३॥ मोकाट फिरे गांवात । धान्य खाई दुकानांत । जन जाहले अतित्रस्त । हाती न सापडे कुणाच्याही ॥२४॥ कुणी म्हणती या गायीला । घेऊन जावे शेगांवला । जसा घोडा शांत झाला । कृपा गजानन करतील ॥२५॥ फासे टाकूनी धरली गाय । गाडीत घातली, बांधिले पाय । शेगांवी न्यावया उपाय । ग्रामस्थांनी केले असे ॥२६॥ दृष्टी पडता गजाननाची । वृत्ती पालटली धेनुची । दोरखंडे सोडण्या तिची । महाराज स्वयें येती पुढे ॥२७॥ खाली घालुनिया मान । चाटु लागली ती चरण । अग्रवाल करी दान । गजाननासी त्या गायीचे ॥२८॥ कारंज्याचा लक्ष्मण । विप्र एक धनवान । पोटी रोग असह्य जाण । कीर्ती ऐकून येतसे ॥२९॥ पत्नी तयाची जाई शरण । गजानना मागे वरदान । पतीचे वाचवा प्राण । शमवा ह्या यातना ॥३०॥ आंबा होता समर्थांं करी । तोच फेकला अंगावरी । खाया देई पतीस सत्वरी । व्याधीमुक्त तो व्हावया ॥३१॥ आज्ञेचे करी पालन । झाला रोग निवारण । कृपाळू तो दयाघन । गजानन धन्वंतरी ॥३२॥
॥ इति श्रीगजानन माहात्म्य ग्रंथस्य दशमोsध्यायः समाप्तः ॥ *********************
॥ अध्याय ११ ॥
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ अलौकिक ही तुझी कृती । सुरनर तुजला भावें पूजिती । ब्रह्मानंद श्री गुरुमूर्ति । सगुण उपासक गजानन ॥१॥ भोलानाथ गंगाधर । गिरिजापती उमाशंकर । हरहर शंभो हे महेश्वर । करुणासागर विश्वनाथ तूं ॥२॥ महाराजांचा परिवार । पाटील मंडळी पितांबर । प्रिय भक्त तो भास्कर । कुत्रा तयासी चावला ॥३॥ श्वान होते पिसाळलेले । तेणे लोक तेच भ्याले । उपचार भास्कारावरी केले । सर्व ठरले निरर्थक ॥४॥ भास्कर म्हणे गजानन । हाच माझा वैद्य जाण । मजला जावे घेऊन । तेच करणे योग्य असे ॥५॥ गजाननापासी तयां नेले । वृत्तांतासी ऐकविले । हसून महाराज वदले । भोग भोगावा तो लागेचि ॥६॥ प्रारब्ध भोग तो होता । झाला तो कुत्रा चावता । कृपादृष्टी ती होता । मृत्यू टळे भास्करासी ॥७॥ केली होती संत सेवा । तोच लाभला त्यासी मेवा । अंतरीच्या शुद्धभावा । पुरावा हाची योग्य असे ॥८॥ शिवरात्रीसी त्र्यंबकेश्वर । दर्शना येती योगेश्वर । शिष्यांसहित साधुवर । पंचवटीसी राहती ॥९॥ राहिले तिथे काही दिवस । परतुनी आले शेगांवास । भेटूनी शामसिंगास । येऊ म्हणती अडगांवा ॥१०॥ असतां उत्सव रामनवमी । शामसिंग शेगांव ग्रामीं । येताच संधी नामी । गजानना नेई अडगांवा ॥११॥ असता तिथे समर्थ स्वारी । भक्तगणांचा कैवारी । भास्करास त्या ताडण करी । अपराधी तो म्हणोनिया ॥१२॥ जन वदती सोडा तयासी । चुकला जरी कर्तव्यासी । दृढभाव त्या चरणांपासी । सद्गदीत तो जाहला ॥१३॥ बाळाभाऊस देववी मार । म्हणुनिच घडला हा प्रकार । करा याचा काही विचार । गजानन वदलें कौतुकें ॥१४॥ पाटील भास्करां कारणे । दोन दिवस इथे राहणे । इहलोक सोडूनी जाणे । लागेल ऐसे संत वदती ॥१५॥ संतवाणी खरी झाली । मुक्ती भास्करां मिळाली । द्वारकेश्वरांजवळी । समाधी तयां देवविली ॥१६॥ अन्नदान भंडाऱ्यासी । अडगांवी ग्रामवासियांसी । घ्यावया प्रसादासी । कावळे येती अती तेथे ॥१७॥ त्रस्त होती जन हाकतां । कावळे ते अन्न खाता । कृपाच तंव दयावंता । क्षणांत तयां पाठविले ॥१८॥ वदले काय ते संत ऐका । आज आले उद्या नका । नका देऊ जनां मोक्का । तुम्हां ताडन करावया ॥१९॥ तेव्हापासून नच आले । कावळे त्या स्थानी भले । संतवचन मानिले । महानता तीच संतांची ॥२०॥ पडला असतां दुष्काळ । नद्या विहिरीत नव्हते जळ । हताश होती जन सकळ । सुरुंग लाविले विहिरीसी ॥२१॥ आंत होता कारागीर । खडक फोडेना ती पहार । जाहला तो लाचार । उपाय त्याचा चालेना ॥२२॥ सुरूंगाची ती किमया । खडक फोडण्या त्या ठायां । एरंड पुंगळ्या सोडाया । काम तिथे हो चालले ॥२३॥ गणु नामे कारागीर । विहिरीमाजी धरूनी धीर । बसला असतां फुटला बार । स्फोट भयंकर जाहला ॥२४॥ गजाननकृपें वाचला । गणु सुखरूप राहिला । कपार तोंडी धोंडा भला । येऊन पडला त्या ठायीं ॥२५॥ गजाननाचा धावा केला । म्हणुनीच गणु तो वाचला । ऐसा योगी लाभला । भक्त तारण्या संकटी ॥२६॥
॥ इति श्रीगजानन माहात्म्य ग्रंथस्य एकादशोsध्यायः समाप्तः ॥*********************
॥ अध्याय १२ ॥
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ जय अंबे रेणुके माते । छत्र शिरावर असता ते । काय उणे त्या भक्तातें । लेकरें तुझे ते सर्वची ॥१॥ कुणी ज्ञानी, कुणी अज्ञान । सकला मानिसी तूं समान । भवाब्धीमाजी तारून । नेसी माते तूंच तयां ॥२॥ सकल चिंता वाहसी । मंगलदायिनी तूं होसी । हांकेसरसी धावसी । रक्षण करिसी सकलांचे ॥३॥ तूंच करवी सेवेते । दीन दयाळे मम हाते । कार्य चालवी हे पुढते । आशीर्वच तव राहू दे ॥४॥ अकोल्यासी बच्चुलाल । रामभक्त अग्रवाल । सुटता तयांचा तोल । गजानना तूं सावरीसी ॥५॥ महाराज येता अकोल्यास । वदते झाले बच्चुलालास । सावकार असता तूं खास । चिंता कासया करितोसी ॥६॥ जे जे आहे तुझ्या मनीं । आले असे ते मम ध्यानीं । करवूनी घेईल कैवल्यदानीं । सत्य हेचि मान तूं ॥७॥ अससी खरा दानशूर । घडावें वाटते कार्य थोर । रामाचे बांधी मंदिर । इच्छा हीच तव असे ॥८॥ ऐकता सद्गुरुवाणी । बैसविले तयां आसनी । मनोभावें तयां पुजूनी । आशिर्वाद तो घेतला ॥९॥ महाराजा दिधले दान । ताटी भरुनी सुवर्ण । गजानन लाविती परतून । कार्य तयांचे ते करविण्या ॥१०॥ पितांबर तो शिष्य त्यांचा । असे शिंपी जातीचा । लाभ त्या संतसेवेचा । भाग्य त्याचे थोर ते ॥११॥ महाराज सांगती जाण्या दूर । दुःखी तो जाहलां फार । सुटला वाटे आधार । आज्ञा म्हणुनी तो जातसे ॥१२॥ कोंडोली नामे ग्रामासी । निघाला असे तो प्रवासी । सुकल्या आम्रवृक्षापासी । येऊनिया तो बैसला ॥१३॥ ध्यानीं मनीं गजानन । नित्याचे ते चिंतन । गजाननाचे भजन । मनोभावें तो करीत असे ॥१४॥ मुंगळे असती तिथे फार । म्हणुन चढला झाडावर । जिकडे तिकडे अंधार । वनांतरी तो राहिला ॥१५॥ उदया येता दिनमणी । पाहिले तयां गुराख्यांनी । वार्ता कळविली जाऊनी । ग्रामवासी जनतेसी ॥१६॥ तयां पाहावया जमले जन । मुखे चाले नामस्मरण । गजाननाचा शिष्य जाण । कळून आले सकलांसी ॥१७॥ खरे खोटे जाणण्यासी । परिक्षाच ते घेता त्याची । सांगती हरित करण्यासी । वृक्ष तोचि पाटलाचा ॥१८॥ सद्गुरुचे करितां स्मरण । पल्लवी फुटली ती नवीन । पाहतां सकल ते जन । करिती वंदन पितांबरासी ॥१९॥ केला तयाचा बहुमान । गाती जन गुणगान । सकलांसी श्रृत वर्तमान । गजानन शिष्य सत्य असे ॥२०॥
॥ इति श्रीगजानन माहात्म्य ग्रंथस्य द्वादशोsध्यायः समाप्तः ॥*********************
॥ अध्याय १३ ॥
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ संत महात्मे या भूवरी । भक्तगणांचे कैवारी । सगुणरूप हे ईश्वरी । जनकल्याणास्तव असे ॥१॥ गोपसखा श्रीहरी । पावा अधरी तो धरी । धेनु चारिता वनांतरी । वत्स न करिती पयपाणा ॥२॥ करी आता कृपादान । कोण मज तुजवाचून । देई मज अवधान । सेवा कार्य हे कराया ॥३॥ कुणी सज्जन, कुणी दुर्जन । कुणी नास्तिक, भाविक जन । मठां कारणे जमविती धन । सद्गुरुचरणीं भाव असे ॥४॥ गजानन थोर संत । लीला त्यांच्या अघटीत । येईल जे मनांत । तेच करुनी ते दाविती ॥५॥ तेजोमय दिनमणी । गजानन कैवल्यदानीं । तिमिरा घालवोनी । प्रकाशमय अवनी करितसे ॥६॥ समर्थ बसती ज्या ठायीं । परकोट उभारून तो होई । अन्नछत्र पाणपोई । तयां ठायीं नित्यची ॥७॥ सद्गुरु पाहती काज । सोहळा पहावया आज । शेगांवी जातां सहज । पहावया मिळतसे आपणासी ॥८॥ भक्तगणांच्या जे मनीं । तेच आले सर्व घडोनी । सहाय्य केले सरकारानी । ज्या ज्या परी गरज भासे ॥९॥ येता कांही अडथळे । समर्थ वदतां ते टळे । गजानन कृपेमुळे । सहज साध्य ते होतसे ॥१०॥ इथे होती चमत्कार । घडले कांही जे प्रकार । केले असती सादर । संतवचना मानुनी ॥११॥ सवडद नामे गांवात । गंगाभारती होता राहत । कुष्ठरोगी अति त्रस्त । संतदर्शना तो पातला ॥१२॥ डोके ठेविले पायांवर । चापट बसली गालावर । उभा ठाकला जोडीले कर । कृपा सद्गुरुची व्हावया ॥१३॥ लाथा बुक्क्या थापडा खाई । संत गजानन कृपा होई । थुंकले महाराज त्या ठाई । मलम मानुनी तो लाविला ॥१४॥ घाण वाटली ती जनांला । जन बोलती टोचुनी त्याला । खंत नसे तयां मनाला । व्याधीरहित तो जाहला ॥१५॥ गंगाभारती वदे जनां । व्यर्थ न करावी कुचंबणा । थुंकी नसे हा मलम जाणा । विनम्र भावें सांगतसे ॥१६॥ स्नानास बसती गजानन । तेथील माती ती आणून । तिचेच करूनी लेपन । पूर्ववत तो जाहला ॥१७॥ सुगंध असे मातीस । भारती सांगे त्या जनांस । सत्य न वाटे कुटाळास । प्रत्यय तयासी दाखविला ॥१८॥ कुटाळ तो शरण आला । वंदिले गजानन चरणांला । गर्व त्याचा तो निमाला । संत कृपेने सहजची ॥१९॥ नित्य नेम गोसाव्याचा । एकतारीवर भजनांचा । त्याच नामीं रंगली वाचा । संतुष्ट गजानन ते जाहले ॥२०॥ कुष्ठरोगी झाला बरा । पत्नी आली न्यावया घरा । त्यागिले त्याने संसारा । काळ तिथेची घालविला ॥२१॥ अनेक भक्तां कितीतरी । चमत्कार होती नानापरी । लिहावे ऐसे वाटे जरी । ग्रंथ वाढेल त्या कारणे ॥२२॥ रोग साथीचे जरी येती । गजानन तयां निवारिती । मनीं असता श्रद्धा-भक्ती । कल्याण तयांचे होत असे ॥२३॥ धरी मनींं शुद्ध भाव । कृपा करी सद्गुरुराव । स्थान पूज्य शेगांव । विदर्भ पंढरी सत्य जाणा ॥२४॥ रोग साथीचे येती । गजानन तयां निवारिती । मनीं असतां भक्ती । दर्शना जाती जन शेगांवी ॥२५॥ शामसिंग मुंडगांवचा । लाभ घेण्या दर्शनाचा । मार्ग धरी शेगांवचा । दरबारी त्या पातला ॥२६॥ चरणांवरी ठेविला माथा । वदतां झाला सद्गुरुनाथा । मुंडगांवी चालावे आता । इच्छा मम ही पुरवावी ॥२७॥ महाराज ग्रामीं त्या जाती । चतुर्दशी रिक्त ती तिथी । अन्नदान करावे चित्तीं । बेत तयांने ठरविला ॥२८॥ महाराज वदती पौर्णिमेला । जेवू घाली सर्वांला । न मानिती वचनाला । सिद्धता ती जाहली ॥२९॥ भोजनांसी जमले जन । पात्रांवर वाढले अन्न । आकाश ते आले भरून । मेघगर्जनां जाहल्या ॥३०॥ वर्षा झाली जोरदार । अन्नाचं केल मातेरं । शामसिंग तो लाचार । शरण गेला गजानना ॥३१॥ भंडारा झाला दुसरे दिवशी । प्रसाद मिळाला सर्वांसी । संतोष पावला मानसी । कृपाप्रसाद लाभला ॥३२॥ मुंडगांवचा पुंडलीक । भोकरे नांवाचा भक्त एक । असे अति भाविक । वारी शेगांवाची नित्य करी ॥३३॥ वारीसी जातां ज्वर आला । रस्त्याने ना चालवे त्याला । आळवी मनीं सद्गुरुला । ग्राम शेगांव ते गाठले ॥३४॥ गजानना घातले दंडवत । पुंडलिक होई व्याधीरहित । आनंदले त्याचे चित्त । गंडांतर टळले खचितची ॥३५॥
॥ इति श्रीगजानन माहात्म्य ग्रंथस्य त्रयोदशोsध्यायः समाप्तः ॥*********************
॥ अध्याय १४ ॥
॥ श्रीगणेशाय नमः ॥ जय जय राघवा रामराया । सती कौसल्यातनया । दीनवत्सला तव पायां । भाव पुष्पां या वाहतसे ॥१॥ आजानुबाहू धनुर्धर । अससी कृपेचा सागर । दुष्ट संहारण्या अवतार । भार वाहसी भक्तांचा ॥२॥ कृपा करी रघुनाथा । अनाथांच्या नाथा । सुरस लिहावी कथा । दासाच्या या हातुनी ॥३॥ खेर्डा ग्रामी एक ब्राह्मण । असे सदाचार संपन्न । प्रपंच परमार्थ साधुन । कार्य आपुले करितसे ॥४॥ घरी येती पाहुणे फार । घेई अवघ्यांचा समाचार । सर्वांवरी परोपकार व्रत । हेचि तो चालवी ॥५॥ कर्जाचा वाढला भार । येई घरी सावकार । परी फेडण्या कर्ज लाचार । जीवनासी तो त्रासला ॥६॥ मनीं करूनी विचार । सोडीले त्यानें घरदार । तीर्थाटनां सत्वर । जावया कारणे निघतसे ॥७॥ स्टेशनावर घेता तिकिटासी । गृहस्थ भेटला एक त्यासी । वदला तयां कुठे जासी । स्थिर चित्ता ठेव तू ॥८॥ तीर्थाटनां जरी जासी । प्रथम वंदी संतांसी । गजानन असता शेगांवासी । थोर महात्मा खचितची ॥९॥ विचार न करी अंतरी । जाई आता सत्वरी । उगीच भलते कांहीं तरी । मनीं चिंतणे बरे नसे ॥१०॥ अकस्मात भेटला ब्राह्मण । मनीं वाटे असेल कोण । गेला असे गोंधळून । आला असे तो शेगांवा ॥११॥ दर्शन घेतले महात्म्याचे । कथिले सर्व तयां साचे । हेतू जे जे असती मनींचे । शंका निरसन जाहली ॥१२॥ स्टेशनावर भेटले कोण । घेतले कां तयां जाणून । जा आता घरी परतून । हेच सांगणे तुज असे ॥१३॥ आत्महत्या करू पाहसी । होते जाणे हिमालयांसी । त्रासुनिया जीवनासी । करणे हे कां योग्य असे ॥१४॥ धन आहे मळ्यासी । बाभळीच्या त्या बुडासी । नशीब तुझे उदयासी । येण्या संधी ही पातली ॥१५॥ होता रात्रीचे दोन प्रहर । खोदण्या जाई सत्वर । जा न करावा उशीर । परतुनी तयां लाविले ॥१६॥ जैसे तयां सांगितले । तैसे त्या विप्रें केले । सत्य वचन ते झाले । द्रव्यघट तो सांपडला ॥१७॥ शेगांवी तो परत गेला । दान-धर्म बहू केला । प्रेमानंदे नाचला । कृपाप्रसादे संताच्या ॥१८॥ सोमवती पर्वकाळ पाहून । करावे नर्मदा स्नान । सवें घ्यावे गजानन । भक्तगणां वाटतसे ॥१९॥ बंकटलाल, मारुती चंद्रभान । सवें तयांंच्या गजानन । ऐसे अनेक भक्तगण । ओंकारेश्वरी त्या पोहोचले ॥२०॥ नर्मदेचे अवघे घाट । स्त्री पुरुषांनी भरले दाट । ना मिळे जावया वाट । गर्दी अपार ती लोटली ॥२१॥ नावेमाजी बसून । निघाले ते सर्वजण । खेडीघाट स्टेशन । जवळ तेची करावया ॥२२॥ नर्मदेच्या मध्यंतरी । नाव आदळली खडकावरी । खोच पडली तीज भारी । आंत पाणी ते शिरले ॥२३॥ घाबरले सर्वजण । परी शांत होते गजानन । मुखे चालले नामस्मरण । गण गण गणात बोते हो ॥२४॥ आम्ही न आपले ऐकले । म्हणुनि का ऐसे झाले । अपराधी आम्ही आहोत भले । वाचवा वाचवा प्राण हे ॥२५॥ स्तवन केले नर्मदेचे । गजाननाने स्वयें वाचे । पाणी ओसरले साचे । नाव पूर्ववत जाहली ॥२६॥ नर्मदेने घेतला वेष । कोळीण रुप धरी खास । लाविली नांव तीरास । अवघ्यांनी ती पाहिली ॥२७॥ चित्रकुटचे नाथ माधव । शिष्य त्यांचे सदाशिव । तात्या असे टोपण नाव । दर्शनास आले शेगांवी ॥२८॥ गजानन बैसले जेवणांस । पाचारी नाथ शिष्यास । उशीर झाला तुम्हांस । येण्यास हो या ठायांसी ॥२९॥ माधवनाथ गुरु त्यांचे । भाग्य लाभले भोजनाचे । राहिले सेवन तांबुलाचे । विडा नेऊनी द्या त्यांना ॥३०॥ वानवळे नाम त्यांचे । शिष्य माधवनाथाचे । स्मरण करिता त्यांचे । भेट हीच हो साक्षात ॥३१॥
॥ इति श्रीगजानन माहात्म्य ग्रंथस्य चतुर्दशोsध्यायः समाप्तः ॥
॥ शुभं भवतु ॥॥श्रीगजानन महाराजार्पणमस्तु ॥
॥ श्रीगुरुदेव दत्त ॥
No comments:
Post a Comment